Ergoterapi ve Duyu Bütünleme

Ergoterapi Nedir?

Ergoterapi anlamlı ve hedefe yönelik aktivitelerle sağlığı ve refahı geliştiren bir sağlık mesleğidir. Ergoterapinin temel amacı,bireylerin günlük yaşam aktivitelerine katılımını sağlamaktır. Ergoterapistler hastaların ve toplulukların istekleri ve ihtiyaçlarının neler olduğunu belirler; kişilerin beklentilerine göre aktiviteleri yapabilme becerilerini geliştirerek veya ortamı ve mesleği kişinin katılımını artıracak şekilde düzenleyerek müdahale gerçekleştirirler. Ruhsal ve fiziksel olarak yetersizliklere sahip olan çocuk, ergen ve yetişkin tüm bireylerde, yaşlı ve engelli hizmetleri, çocuklarda hastalıklara veya günlük yaşama uyum sağlama ve daha birçok meslek grubunu da kapsayan bir sağlık alanıdır. Holistik bakış açıları, mesleki felsefeleri ve çalışma yöntemleri ile ergoterapistler, otizm spektrum bozukluğu gibi gelişimsel bozukluğu olan çocukların iletişim etkileşim becerilerini, günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık seviyelerini arttırırlar ve uyguladıkları tedavi yöntemleri ile çocuğun sosyal katılım becerisinin geliştirilmesine yardımcı olurlar, ayrıca adaptasyon, katılım ve eğitim amaçlı, aile ve eğitimcilere yönelik stratejiler geliştirebilirler. Ergoterapi pediatri alanında otizm, down sendromu, serebral palsi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), genetik bozukluklar vb. pek çok tanıyla çalışmasının yanı sıra tanısı olmayan çocuklarla da çalışabilmektedir.

Hangi çocuklar Ergoterapiye ihtiyaç duyar?

• Baş ve göz hareketlerinin uyumlu olmaması
• Farklı dokulara dokunmaktan kaçınma, tedirgin olma
• Ayakların yerden kesildiği aktivitelerden kaçınma(salıncak, atlama,zıplama)
• Ayakların yerden kesildiği aktivitelerden normalden fazla hoşlanma
• Yaşıtlarına göre hareketlerde yavaşlık
• Yazı yazma becerilerinin zayıflığı
• Yazı yazarken uygun miktarda basınç kullanamama
• Topu hedefe atmak için ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
• Hayvan severken, kapıyı kapatırken ne kadar kuvvet uygulayacağını bilememe
• Sandalyede dik oturamamak ya da yazı yazarken başını dik tutamamak
• Hareketli bir cismi takip edememe
• Denge, postural ayarlamaları yaparken zorlanma
• Vücudunun çift tarafının kullanılması, koordinasyonu gerektiren aktiviteleri yapmakta güçlük çekmek (pedal çevirmek, yüzmek, düğüm atmak)
• Kalem ya da makas gibi aletleri pozisyonlamada problem
• Elbiselerin tersini düzünü bilememe
• Bir bardağı tutarken zorlanma
• Karışık zemin üzerindeki bir yerden istenen nesneyi bulamamak
• Çekmece içerisinden aranan giysiyi bulamamak
• El becerilerinin zayıflığı
• Vücudunun her iki tarafını uyumlu kullanamaması
• Arkadaş uyum problemi, kendi yaşıtlarıyla anlaşamamak
• Yaşıtlarına uygun beceri gösterememek
• Sorumluluklarını yerine getirememek
• Kirli olmaktan rahatsızlık duymamak
• Kirli olmaktan çok fazla kaçınmak ve tolere edememek
• Kişisel temizliğini tam yapmamak-söylemeden yapmamak
• Odası dağınık şekilde bırakmak
• Sıralı işlerde bir işi sırasına göre yapamamak (praksis becerileri)
• Kurallı işleri yerine getirirken zorluk
• Bir işi uzun süre sürdürememek, bir işten sıkılıp hemen başka birisine geçmek
• Dikkatini toplayamamak
• Poşet ve ayakkabı bağlayamamak
• Karmaşık komutları anlayamamak
• Sabah ya da yatma zamanı rutinleri gibi günlük yaşam aktivitelerini planlama, organize etme, sıralama ve bitirmede zorluk
• Sağ sol ayrımı yapamama

DUYU BÜTÜNLEME TERAPİSİ NEDİR?

Duyu bütünleme; vücudumuzdan ve çevremizden gelen duyu bilgisinin alınıp, algılanarak anlamlandırılması ve buna uygun davranışın oluşturulmasına denilmektedir.

Çevreden gelen uyaranların duyusal organlarımız tarafından algılanması, bu bilgilerin merkezi sinir sisteminde işlenmesi ve uygun bir cevabın oluşturulması, bu cevabın fiziksel, sosyal, akademik ya da psikolojik cevap olarak harekete geçirilmesi aşamalarının tamamıdır.

Bu sebeple duyu bütünleme fiziksel, sosyal, psikolojik ve akademik gelişimin en önemli parçasıdır.

Herhangi bir aktiviteyi gerçekleştirecek birey; ne, nerede, ne kadar uzakta, ne hızda, ne yönde, sabit mi, hareketli mi gibi soruların cevabını bilmek zorundadır. Bu soruların herhangi birini cevaplamasına engel olacak duyu bütünleme bozukluğu bireyin aktiviteyi gerçekleştirmesini engeller ya da zorlaştırır.

Duyu bütünleme çalışmaları sırasında çocuğun gereksinimi olan duyusal uyaranlarla eğitim yapılır. Çocukla iletişimin sürekli açık olması ana amaçtır. Sınıf ortamında iletişim kurabilen fikirler üreten, çözümler bulan, hayal eden, sosyalleşerek oyunlara katılan çocuk, diğer ortamlarda da iletişimini sürdürebilecektir. Böylece günlük yaşamın problemlerini daha rahat çözebilecek ve yaşam kalitesi artacaktır.

Duyu Bütünleme Bozuklukları Nasıl Tedavi Edilir?

Her çocuk terapi öncesinde bireysel olarak değerlendirilir. Çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre duyusal stratejiler kullanılarak tedavi süreci planlanır. Uygun duyu diyeti seçilir ve müdahale planları oluşturulur.

Tedavinin evde de etkin şekilde sürdürülebilmesi için aileyede eğitim verilir. Bu süreçte çocuğun duyusal özelliklerinin gelişiminin devam etmesi için ev, okul ve oyun ortamlarında düzenlemeler yapılır.